Ο Κορινθιακός Κόλπος διακρίνεται σε δύο επιμέρους τμήματα, τον Πατραϊκό και τον κυρίως Κορινθιακό, με συνολικό μήκος 127 χλμ.
Γύρω από τον Κορινθιακό αναπτύχθηκαν μια σειρά από αξιόλογες πόλεις που θα διαμορφώσουν και θα στιγματίσουν την ελληνική ιστορία. Ο Ισθμός της Κορίνθου αποτέλεσε το κέντρο των σπουδαιότερων οδών επικοινωνίας και εμπορίου, στεριανών και θαλασσινών. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο που στην Κόρινθο συναντούμε τα πρώτα σημάδια εγκατάστασης ανθρώπων κατά την εποχή της αρχαιότερης Νεολιθικής (5000-4000 π.Χ.). οι Πελασγοί, οι Ύαντες, οι Αχαιοί καθώς και οι Ίωνες είναι οι οικιστές που από τα πανάρχαια χρόνια τον κατοικούν. Ο Ορχομενός, η Στειρίδα, η Θήβα, η Κόρινθος, οι Δελφοί και άλλες είναι οι πρώτες μεγάλες πόλεις – κράτη που τον στολίζουν. Πρώτη από κοινού ενέργεια, η συμμετοχή στον Τρωικό πόλεμο. Η επάνοδος των Δωριέων δημιουργεί νέα δεδομένα. Γύρω στο 450 π.Χ. ο Κορινθιακός κατοικείται κυρίως από Αιτωλούς, Βοιωτούς και Δωριείς. Το έτος 733 π.Χ. οι Κορίνθιοι αποφασίζουν το μεγάλο βήμα: τον μεγάλο αποικισμό που θα τους φέρει πρωτοπόρους στην δημιουργία της μεγάλης Ελλάδας στην κάτω Ιταλία. Οι Συρακούσες, το Μεταπόντιον, η Σύβαρις, η Φώκαια (στην Μικρά Ασία, που κατόπιν θα κυριαρχήσει στην μεσόγειο με την Μασσαλία), οι Επιζεφύριοι Λοκροί, μεταλαμπαδεύουν τον κοινό πολιτισμό στην Μεσόγειο και την Αδριατική. Το 520 π.Χ. ιδρύεται η πρώτη ένωση πόλεων-κρατών των Ελλήνων, το Κοινόν των Βοιωτών. Από τότε οι κάτοικοι του Κορινθιακού Κόλπου δεν έλειψαν από καμία μάχη. Το 480 π.Χ. ιδρύεται το κοινό των Ελλήνων στον Ισθμό.
Συμμετέχουν στην μάχη των Θερμοπυλών, της Σαλαμίνας, των Πλαταιών και κατά την διάρκεια των Περσικών πολέμων ενώνουν όλους τους Έλληνες. Ο μετέπειτα Πελοποννησιακός πόλεμος, εδώ στον Κορινθιακό, αποτελεί το πεδίο των κυριότερων συγκρούσεων, που καταλήγουν στην παρακμή της πόλης-κράτους και την ηγεμονία των Μακεδόνων. Η ονομαστή Αχαϊκή Συμπολιτεία ιδρύθηκε το 280 π.Χ. και κυριάρχησε σ’ όλη την Πελοπόννησο για δέκα χρόνια, πριν την υποδούλωσή τους στους Ρωμαίους. Όμως ο Κορινθιακός εξακολουθεί να παραμένει το κατεξοχήν νευραλγικό και στρατηγικό κέντρο της Ελλαδικής επικράτειας.
Τριήρης, Πεντηκόντορος, Δίολκος, παγκόσμιο κέντρο των Δελφών, Κορινθιακά αγγεία, Σικυώνεια γλυπτική, ποίηση και φιλοσοφία, οι μύθοι του Ηρακλή, αιώνια συνεισφορά των κατοίκων του Κορινθιακού Κόλπου στον Παγκόσμιο πολιτισμό.
Από τότε ο κόλπος ήταν στο επίκεντρο των επιτυχιών, των αγώνων και των συμφορών του Έθνους μας. Ναυμαχία του Λεπάντο, κήρυξη της ελληνικής επανάστασης, ναυμαχία της Πάτρας αλλά και η εκσκαφή της Διώρυγας της Κορίνθου, ο πρώτος οδοντωτός των Καλαβρύτων και το ολοκαύτωμα του ‘Β Παγκοσμίου Πολέμου, η γέφυρα Ρίου Αντιρίου, τι περιπέτεια…
Οι ανάγκες της διοίκησης και οι πολιτικές σκοπιμότητες κατάτμησαν αυτό το ενιαίο σύνολο που εξακολουθεί να έχει κοινή ιστορία, γλώσσα, πολιτισμό. Εμπόδισαν την επικοινωνία των κατοίκων του για πολλά χρόνια, καθώς και την ενιαία αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προβλημάτων και των αναπτυξιακών δυνατοτήτων του. Όμως ήρθε η ώρα να συνειδητοποιήσουμε ότι είναι αναγκαία, σαν πρώτο βήμα η πολιτιστική ενοποίηση του Κορινθιακού- Πατραϊκού, για να ακολουθήσει η κοινή χωροταξική, αναπτυξιακή και περιβαλλοντική του αντιμετώπιση. Είναι ένα αίτημα των καιρών… και πρέπει να αγωνιστούμε για αυτό!!!